Czy opłaca się ścigać za każde przestępstwo?

źródło: Shutterstock

Pojęcia legalizmu i oportunizmu zyskały rangę fundamentalnych zasad procesowych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym sprawca nie podlega karze za popełnienie niektórych przestępstw lub przestępstw skarbowych, jeżeli później ujawnił je przed prokuratorem. Wprowadzenie do polskiej przestrzeni prawnej tej regulacji stanowi wyłom w obowiązującej organy ścigania i wymiar sprawiedliwości zasadzie legalizmu.

Zawsze i wszędzie

Powyższą zasadę zakodowaną w art. 10 kodeksu postępowania karnego rozumieć należy jako dyrektywę nakazującą organom procesowym bezwzględne wszczynanie i kontynuowanie ścigania karnego, jeżeli ściganie z urzędu jest prawnie dopuszczalne oraz faktycznie zasadne. Zasada legalizmu obejmuje nakaz wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego oraz wniesienia i popierania aktu oskarżenia, a także zakaz zwolnienia kogokolwiek od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo.

Niewątpliwie jest ona skierowana do wszystkich organów ścigania, które poprzez pryzmat art. 17 k.p.k. mają obowiązek badania, czy prowadzenie postępowania jest prawnie dopuszczalne. Użycie w treści art. 10 terminu przestępstwo oznacza, że nie jest odstępstwem od zasady legalizmu odmówienie wszczęcia postępowania lub jego umorzenie z powodu znikomej społecznej szkodliwości czynu zabronionego, gdyż taki czyn nie stanowi przestępstwa.

Choć przepis stanowi o skierowaniu aktu oskarżenia, to chodzi w nim o każdą...